Naast het feit dat ik me op kunstzinnig en sociaal vlak inzet voor het veranderen van het discours over cultuur en (culturele) identiteit, werk ik ook op spiritueel-maatschappelijk niveau aan deze onderwerpen. Samen met mijn collega’s van de Yoni Tempel organiseren we vanuit onszelf en op aanvraag (vrouwen)cirkels. We onderzoeken met de groep, aan de hand van verschillende rituelen, de onderwerpen die zich aandienen. We zijn er om samen eeuwenoude taboes te doorbreken op het gebied van vrouwelijkheid, vrouwelijke kracht en de betekenis ervan in onze samenleving. Ons overkoepelende thema tijdens de cirkels is ‘Ontdekking van onze vrouwelijke seksualiteit’. Beke Olyrhook van Jungle Reporters heeft ooit een op maat gemaakte cirkel bijgewoond.
Op 21 augustus 2018 wilden wij, van de Yoni Tempel, bij Vrouwenfestival Lorelei een eigen tent om met een groep de pijn te gaan onderzoeken die te maken heeft met de termen diversiteit, ras en het koloniaal verleden. Het viel ons namelijk op dat het grootste vrouwenfestival in de omgeving overwegend witte vrouwen aantrok, terwijl het een festival voor alle vrouwen is, dus ook vrouwen van kleur, maar waarom was dat niet terug te zien? Verder was het ook opvallend dat we de ruimte vanuit het festival niet kregen om zo’n belangrijk onderwerp te behandelen. Uiteindelijk werden we uitgenodigd door de Grootmoeders (in Grootmoeders Tent) op het festival om in hun ruimte een sessie te houden over Diversiteit in kleur, ras, leeftijd en seksualiteit.
In deze sessie voerde helderheid en eerlijkheid de boventoon. In de bedding van de Grootmoeders op het festival hebben wij onze bijdrage geleverd aan het openbreken van deze muren. De muren tussen vrouwen van kleur en witte vrouwen. Het was een diepe duik naar binnen vóór en tijdens het festival. Om dit te kunnen doen is er veel innerlijk werk nodig. Zelfreflectie en eerlijkheid naar onszelf/mezelf toe. Ik geloof namelijk dat het altijd begint bij innerlijk werk en dat betekent niet dat we het alleen hoeven te doen, maar wel dat we zelf moeten kiezen om het te doen. De patronen en denkwijzen liggen diep, maar we moeten ergens beginnen. Het is, naar mijn idee, menseigen om (onbewust) patronen te blijven inzetten die we hebben geërfd van onze ouders, familie en maatschappij. Het is bijvoorbeeld bewezen dat kinderen in de eerste jaren van hun leven de ouders en omgeving nadoen. Kinderen internaliseren dus het gedrag van hun omgeving en maken dit zichzelf eigen tot in hun volwassenen jaren. Als ze dit niet doorbreken, blijft het onderdeel van het gedachtesysteem. In deze (Westerse) maatschappij waarin we leven staan we meestal niet stil bij de implicaties van het onverwerkt verleden. Dit onverwerkte verleden blijft hangen in onze denkwijzen en gedrag als maatschappij. Het is bijvoorbeeld onderzocht dat Nederland, als maatschappij, niet geconfronteerd werd met haar eigen koloniale systeem. Dat betekent dat de slavernij, het racisme en vooral de effecten daarvan niet in het bewustzijn leefden van veel Nederlanders in Nederland zelf. Het bewustzijn hierover en de implicaties ervan werden niet volledig erkend. Het gebeurde overzee en het gebeurde “buiten het gezichtsveld van degenen die er het meest van profiteerden”. Vanaf de jaren ‘50 werd Nederland geconfronteerd met de inwoners uit de voormalige koloniën en met haar koloniale verleden. Zij namen bewust en onbewust het verleden met zich me. En dit verleden wordt door een overgroot deel gevormd door de Nederlandse invloeden uit het verleden waarin pijn en uitsluiting centraal stonden. Het lijkt mij bijna een soort mindfuck: Aankomen in een maatschappij die onlosmakelijk verbonden is met je verleden, maar die je totaal niet (h)erkent in je pijn van dit verleden. Deze inhaalslag zijn wij met z’n allen aan het maken. En laten wij ons alsjeblieft ook herinneren aan het feit dat elke keer wanneer we kiezen om niet bewust met dit verleden om te gaan, naar onszelf en onze kinderen toe, wij de pijn in stand blijven houden. Het is ongelofelijk complex om met z’n allen, ja met z’n allen, dit web te gaan ontrafelen. Een web dat zijn sporen in het verleden heeft én in het nu. Tijdens de sessie op het festival hadden we kennelijk een zeer veilige omgeving gecreëerd waarbij er veel (pijnlijke en eerlijke) waarheden naar boven kwamen. Er werden veel vooroordelen en stereotyperingen gedeeld en het gesprek was niet altijd makkelijk te voeren. Alhoewel het niet gemakkelijk was, konden wij de minder leuke uitspraken niet vanuit een aanval, maar vanuit een observatie met elkaar delen. Wat we uiteindelijk teweeg gebracht hebben? Te veel om in een stuk tekst te typen, maar een ding wat ik zeker weet is dat we een eerste stap hebben gemaakt in het breken van die oude muren.
