Janey Tetary kwam uit het dorp Monair in het district Patna, India. Door een ronselaar werd zij overgehaald om te migreren, maar kreeg misleidende informatie over waar zij terecht zou komen. De werving van contractarbeiders in India ging namelijk gepaard met misleiding. Er werd een ideaalbeeld geschetst van hoge lonen, een vrije woning, medische zorg, recht op gratis terugkeer en nabijheid van werk. De verre reis werd vaak niet benoemd, zodat potentiele contractarbeiders niet zouden afschrikken.

In 1880 kwam Janey Tetary op 24-jarige leeftijd, na een reis van drie maanden met het Engelse schip Aisla II, naar Suriname. Zij kwam niet aan in het beloofde paradijs, maar moest werken op een plantage-werkkamp Zorg en Hoop (gelegen aan de rechteroever van de Commewijnerivier) van G. Duykinck en R.D. Currie. Janey Tetary was een natuurlijke leider en nam een belangrijke positie in binnen de gemeenschap van contractarbeiders in dit plantage-werkkamp. Zij nam het veelvuldig op tegen opzichters en mannelijke contractarbeiders om te zorgen dat vrouwelijke contractarbeiders beter behandeld werden. Zij was het aanspreekpunt voor vrouwelijke contractarbeiders en stond altijd klaar om hulp of raad te geven. Janey Tetary geloofde in de harmonie tussen hindoes en moslims. Dit kwam ook tot uiting in haar adoptie van een kind waarvan de moeder het Hindoeïsme aanhing. Zelf was zij moslima.

De naam Zorg en Hoop stond in sterk contrast met de harde realiteit van uitbuiting en geweld op het plantage-werkkamp. Dit resulteerde ook in een opstand in 1884 naar aanleiding van het uitblijven van het uitbetalen van lonen en een gebrek aan eten. Janey Tetary nam deel aan deze opstand en was een onvermoeibare leider die contractarbeiders bij elkaar bracht om samen te strijden tegen uitbuiting en onderdrukking. De opstand werd met geweld neergeslagen waarbij verschillende mensen werden vermoord, waaronder ook Janey Tetary. Een jaar voordat haar contract zou worden beëindigd werd zij geëxecuteerd. Janey Tetary is de verpersoonlijking van het verzet van de Hindoestaanse contractarbeiders tegen kolonialisme, maar ondanks haar belangrijke rol is er geen plaats voor haar verhaal in het onderwijs en vele geschiedenisboeken (Bhagwanbali 2010). Sinds 2017 is er een standbeeld van haar te vinden in Suriname (Bhagwanbali, 2010). Laat het nu tijd worden om het verhaal van Janey Tetary onderdeel te maken van het collectieve bewustzijn in Nederland.

Bronnen

  • Bhagwanbali, R. (2010). Hindoestaanse migranten onder het indentured labour systeem naar Suriname, 1873-1916. De nieuwe awatar van slavernij. Den Haag: Amrit.
  • Bhagwanbali, R. (2016). Tetary. Het verzet van Hindoestanen tegen het indentured labour system in Suriname, 1873-1916. Den Haag: Amrit.
  • https://www.sarnamihuis.nl/category/tetary/