Cultural appropriation (culturele toe-eigening) is het overnemen, kopiëren of gebruiken van cultuuruitingen (van een gemarginaliseerde groep) door een andere dominante cultuur. Culturele toe-eigening is ongepast omdat mensen en/of hun culturen hiermee op stereotypische en simplistische wijze worden neergezet (denk aan: de Geisha (Perelman, 2015), de Rasta, de Native American). Ook wordt de toegeëigende cultuur gebagatelliseerd, wanneer een element van die cultuur (zoals de hoofdtooi als heilig object) als modeobject wordt misbruikt.

Foto: Rowan van der Stelt, Things that matter, Tropenmuseum

Cultural appropriation is problematisch omdat het mensen geen waardering geeft voor hun eigen cultuur. Zo zijn er voorbeelden van gestolen Aboriginal kunst om het te gebruiken voor T-shirts en souvenirs. Hier wordt geld aan verdiend, wat niet bij de oorspronkelijke kunstenaars terecht komt (Coleman, 2017). Tegelijkertijd krijgen individuen uit de dominante groep (witte mensen) vaak wel waardering krijgen voor culturele toe-eigening. Zo worden bijvoorbeeld zwarte vrouwen vaak bekritiseerd ten aanzien van hun (haar)stijl: het wordt bijvoorbeeld onprofessioneel gevonden, terwijl witte vrouwen die zich deze (haar)stijl toe-eigenen gezien worden als on trend (Nzume, 2017). Dit voorbeeld laat zien dat cultural appropriation alledaags is. Het komt voor binnen de kunstwereld, archeologie, musea, religie, populaire cultuur, traditie, etc. Ook komt het veelvuldig voor in de modewereld.

Foto: https://www.outsidermag.co/blogop/2017/6/21/culture-not-a-costume-pervasive-appropriation-in-the-fashion-industry

Foto: Rowan van der Stelt, Things that matter, Tropenmuseum

Moody-Ramirez, schrijfster van het boek “From Blackface to Black Twitter” stelt dat cultural appropriation niet hetzelfde is als culturele uitwisseling of cultural influence, vanwege de machtsongelijkheid dat het gevolg is van onderdrukking. Culturele uitwisseling betreft gevallen waar verschillende culturen op gelijkwaardige voet producten uitwisselen (e.g. eten). Het probleem is echter voornamelijk aanwezig in de relatie met de geschiedenis van exploitatie: gemarginaliseerde groepen worden niet gewaardeerd, maar hun culturele uitingsvormen wel gebruikt voor eigen gewin. Ook in geval van assimilatie of integratie van minderheidsgroeperingen kan er niet gesproken worden over cultural appropriation. In beide gevallen is de afwezigheid van dominante macht cruciaal. Om het concept naar volledigheid te bevatten is het dus noodzakelijk om de link met kolonialisme te leggen. Kolonialisme is de systematische onderwerping van een groep mensen door een andere groep (voornamelijk Europeanen). Daarbij wordt die onderwerping gemotiveerd en gerationaliseerd door racistische ideologieën. Racistische ideologieën en stereotypen zijn gebruikt om geweld en mishandeling te rationaliseren door kolonisten. Hierbij werden gehele groepen op minimaliserende en gesimplificeerde wijze beoordeeld. Deze behandeling van gemarginaliseerde groepen zien we terug in onze samenleving. De verbinding tussen kolonialisme en culturele toe-eigening zien we terug in de volgende definitie van cultural appropriation:

“Cultural appropriation is where people from a group that oppressed or oppresses another group mimics or represents cultural artifacts or manners of the oppressed group in a way that expresses or reinforces psychological elements of the racist ideology inherent in the colonialist project responsible for the oppression.”

Bronnen