De geschiedenis van de oorspronkelijke inwoners in voormalige Nederlandse koloniën is zeer gebrekkig gerepresenteerd binnen de geschiedschrijving en het geschiedenisonderwijs. In schoolboeken is de zogenaamde ‘ontdekking’ van Amerika door Columbus echter wel prominent aanwezig. Het blijft opmerkelijk dat de koloniale eurocentrische term ‘ontdekking’ gebruikt wordt. Het impliceert namelijk dat er voor de komst van de Europeanen weinig tot niets gebeurde, terwijl er verschillende gemeenschappen woonden met dynamische leefwijzen en complexe sociale structuren. Voor de komst van de Europeanen woonden in Amerika bijvoorbeeld gemeenschappen met vooruitstrevende ideeën over de dimensies van gender en fundamentele gelijkheid van mensen. Het impliceert ook dat de geschiedenis van Amerika, Azië en Afrika begon met de komst van de Europeanen. Daarbij is de terminologie ‘ontdekking’ verbonden aan positieve beeldvorming en ideeën van avontuur.

De term ‘ontdekking’ miskent de drastische gevolgen van de kolonisatie door Europeanen. Dit ging namelijk gepaard met onderwerping, onderdrukking, slavernij, fysiek geweld en moord. Er werd een nieuw politiek, economisch, cultureel, sociaal en religieus systeem opgelegd door Europeanen waardoor de eigen cultuur en identiteit van de oorspronkelijke inwoners aangetast en onderdrukt werden. Deze onderdrukking ging gepaard met racisme en racistische stereotyperingen. Oorspronkelijke inwoners werden door Nederlandse kolonisatoren neergezet als ‘wilden’, ‘primitief’, ‘inferieur’, ‘ontrouw binnen relaties’ en ‘onzedelijk’.

Zo werden de oorspronkelijke inwoners van Aruba en Bonaire tot slaaf gemaakt en gedwongen vervoerd naar Hispaniola (hedendaagse Haïti en Dominicaanse Republiek). Daar moesten de slaafgemaakte mensen gedwongen zware arbeid verrichten in de goudmijnen. De oorspronkelijke bewoners in Hispaniola waren in veertig jaar tijd teruggebracht van drie miljoen naar tweehonderd mensen. Naast deze genocide op de oorspronkelijke inwoners van Hispaniola werd er ook genocide gepleegd door Nederlandse kolonisatoren in opdracht van Jan Pieterszoon Coen op de Banda-eilanden. De Banda-eilanden werden ontvolkt en de oorspronkelijke inwoners die overleefden, werden tot slaaf gemaakt en moesten gedwongen arbeid verrichten op plantagewerkkampen. Ook in  Nieuw-Nederland (huidige New York) ging de Nederlandse kolonisatie gepaard met gedwongen migratie, verspreiding van ziektes, oorlogen, etnische zuivering en sterfte.

Vandaag de dag strijden oorspronkelijke inwoners nog steeds tegen economische en politieke onderdrukking en voor erkenning. Economische belangen worden boven de mensenrechten en het leven van oorspronkelijke inwoners gezet. Zeggenschap over land wordt hen ontnomen. De onderdrukking van oorspronkelijke inwoners is een wereldwijd probleem. Denk aan de aanleg van de Dakota Access Pipeline dichtbij het reservaat Standing Rock en de strijd van de organisatie ReZpect Our Water van 2016 tot 2018. Denk aan de massale ontbossing voor de palmolie industrie waardoor leefgebieden van oorspronkelijke inwoners worden afgenomen en aangetast. Denk aan de strijd voor politieke erkenning van Papoea’s en Molukkers en daarmee gepaarde politieke onderdrukking. Denk aan de extreemrechtse politicus Jair Bolsonaro in Brazilië en zijn standpunten over de aantasting van het Amazonegebied. Deze politieke en economische onderdrukking tonen aan dat er nog lang geen sprake is van dekolonisatie in onze wereld.

Bronnen